Hak Kebebasan Bersuara vs. Akta Hasutan

Apakah yang dimaksudkan dengan kebebasan? menurut Kamus Dewan Edisi Keempat, kebebasan ialah perihal keadaan bebas, kemerdekaan, akhbar kebebasan surat khabar menyiarkan berita, membuat ulasan dan sebagainya tanpa dikongkong atau disekat. Hak kebebasan bersuara pula adalah salah satu daripada sembilan perkara yang telah pun termaktub di dalam Perlembagaan Persekutuan iaitu Kebebasan Asasi.

Kebebasan bersuara dalam erti kata lain pula ialah kebebasan menyatakan pandangan mahupun fikrah tanpa batas atau penapisan tentang apa yang ingin diperkatakan. Setiap masyarakat mempunyai hak kebebasan bersuara tanpa mengira kaum, jantina atau pangkat dan sebagainya. Walaupun Malaysia merupakan sebuah negara majmuk dari segi agama, kaum atau ras dan budaya, kepelbagaian inilah yang mencetus berlakunya hak dalam bersuara.

Dalam Fasal (1) (a) Perkara 10 ada menyatakan antara ciri-ciri kebebasan bersuara ialah rakyat telah diberi kebebasan untuk bersuara serta mengeluarkan pendapat mereka sendiri apa yang mereka fikir, mereka juga diberi kebebasan untuk berpersatuan, berucap dan sebagainya mengikut kehendak mereka. Selain itu, rakyat juga bebas untuk menyebarkan maklumat yang benar, sahih dan tepat. Ciri lainnya pula ialah rakyat bebas untuk memilih kerajaan mereka sendiri melalui undian pilihan raya, iaitu mereka bebas memilih parti apa yang mereka inginkan.

Akibat kewujudan hak kebebasan bersuara ini juga, semakin ramai rakyat Malaysia berani meluahkan pendapat mereka sama ada dari sudut negatif dan juga positif mengenai isu-isu politik dalam negara. Walhal, dengan kewujudan medan terbaru iaitu teknologi-teknologi yang serba canggih ini, rakyat Malaysia seolah-olah tidak rasa bersalah dengan kata-kata yang dilontarkan mereka yang mana mereka menganggap suara mereka itu dapat mengubah landskap politik pilihan mereka sendiri bagi mentadbir negara Malaysia.

Seperti yang diperkatakan tadi, kewujudan medan terbaru yang dimasuki oleh manusia pada hari ini ialah medan teknologi seperti Facebook, Twitter, Youtube dan sebagainya yang telah dipergunakan oleh orang ramai yang ingin melontarkan hak kebebasan bersuara dan pendapat peribadi tentang agama, politik dan sosial sehingga pandangan tentang hal ini menjadi terlalu banyak disebarkan ke serata dunia dengan meluasnya.

Walau bagaimanapun, kebebasan bersuara hendaklah mempunyai batas dan hadnya yang tertentu kerana ianya bukanlah hak kebebasan yang mutlak. Menurut Ismail Ibrahim, melalui artikelnya di dalam akhbar Utusan, hak kebebasan bersuara bukanlah diberikan tanpa sempadan sehingga semua orang boleh berbicara apa saja yang ia mahu tanpa mempunyai prinsip dan asas yang tertentu.

Mengikut undang-undang yang termaktub dalam Fasal (2), Perkara 10, Perlembagaan Persekutuan, hak kebebasan bersuara telah dibatasi penggubalan oleh Parlimen bagi menjamin keselamatan negara, ketenteraman awam, keistimewaan Parlimen atau mana-mana Dewan Negeri dan hubungan diplomatik antara negara Malaysia dan negara luar. Selain itu, ianya bagi mengelakkan penghinaan terhadap mahkamah, perlakuan fitnah dan perbuatan yang menyalahi undang-undang.

Melihat kepada persekitaran di Malaysia pada masa ini, ramai rakyat seolah-olah sudah memahami apa itu makna disebalik kebebasan bersuara, malah mereka juga berani menyuarakan pendapat-pendapat mereka dalam pelbagai jenis bentuk. Sebagai contoh, mereka akan meluahkan pendapat-pendapat mereka melalui bentuk tulisan, rakaman video, lukisan, perhimpunan dan pelbagai lagi dengan harapan agar segala yang dipaparkan mereka akan dapat mencuri tumpuan dan diambil tindakan.

Tetapi malang sekali tidaklah ramai yang tahu sejauh mana kebebasan mereka dalam menyuarakan pendapat. Hal ini kerana ada yang terlalu bebas berkata-kata hingga boleh mengaibkan diri sendiri serta orang ramai dan ada juga yang terpaksa dikenakan tindakan undang-undang. Berpunca dengan keadaan inilah ramai di antara rakyat Malaysia yang suka mencetuskan kontroversi di laman sosial kerana kadangkala perbuatan mereka disengajakan kerana mereka ingin meraih populariti dan mendapatkan perhatian daripada orang ramai lalu mencetuskan ramai pengikut yang mengikuti cara mereka.

Walhal, ada juga segelintir masyarakat yang bertindak menyuarakan ketidakpuasan hati mereka mengenai hak kebebasan dalam bersuara yang dikatakan bebas tetapi mempunyai sekatan. Justeru dengan timbulnya sekatan diatas hak kebebasan bersuara, mereka dengan sewenang-wenangnya menyangka bahawa hak kebebasan bersuara di Malaysia menjadi hak kebebasan bersuara terpilih iaitu hak ini hanya boleh diguna pakai dalam isu-isu tertentu dan oleh orang-orang tertentu sahaja.

Hal ini, secara tidak langsung telah menafikan hak yang telah dijamin dalam Perlembagaan Persekutuan. Dengan ini, bagi mengkaji sejauh manakah kebebasan bersuara itu mempunyai sekatan-sekatan yang diwar-warkan, dibawah akan dibincangkan kaitan antara hak kebebasan bersuara dengan undang-undang yang telah digubal.

Disini, penulis ingin menyentuh mengenai hak kebebasan bersuara vs. Akta Hasutan 1948. Peranan akta ini adalah untuk menjaga demokrasi berparlimen dengan menjadikan kesalahan bagi sesiapa yang membuat kecenderungan menghasut untuk perubahan kerajaan dengan cara tidak sah dan juga membenci, menghina atau juga membangkitkan perasaan tidak setia terhadap yang di-Pertuan Agong dan perbuatan mengembangkan perasaan niat jahat dan permusuhan antara kaum atau golongan penduduk di Malaysia.

Dengan wujudnya akta ini, ianya telah mengehadkan kebebasan bersuara di kalangan rakyat. Rakyat pasti tidak akan berpuas hati kerana negara demokrasi yang mengamalkan kebebasan dalam bersuara telah menyekat mereka untuk meluahkan pendapat dan fikiran kerana adanya undang-undang seperti akta hasutan ini. Walhal, bagi penulis sendiri dengan kewujudan Akta Hasutan 1948 ini ianya akan membuatkan rakyat lebih berhati-hati dan ini juga adalah demi keharmonian dan keamanan negara.

Namun sejak kebelakangan ini, kematangan pemikiran masyarakat di Malaysia, banyak isu yang telah diketengahkan oleh ahli masyarakat untuk menyatakan ketidakpuasan hati mereka terhadap kaedah kerajaan Malaysia khasnya dalam menangani isu tertentu. Selain itu, terdapat juga ahli masyarakat yang menggunakan hak kebebasan bersuara bagi mempertahankan hak mereka dan sokongan mereka terhadap politik pilihan mereka sendiri.

Sebagai contoh, antara isu-isu yang terjadi di laman sosial yang membabitkan hak kebebasan bersuara dan akta hasutan ialah kes aktivis Ali Abd Jalil yang telah melakukan tiga kesalahan menghasut iaitu dia didakwa telah menghina kerabat diraja Johor dan Sultan Selangor di laman status Facebook miliknya. Ali yang dituduh menulis kenyataan berunsur hasutan di laman Facebook dikenali sebagai "Kapitalis Bangsat" didakwa memperkecilkan kesultanan Johor pada masa itu, (Muzliza Mustafa, 2014).

Selain itu, isu lain pula ialah mengenai kes seorang pendakwah Islam ditahan mengikut Akta Hasutan 1948 iaitu Wan Ji Wan Husin, bekas AJK Dewan Ulama PAS Selangor. Dia telah didakwa diatas kesalahan menentang pihak berkuasa agama negara ini dan mengkritik tindakan Kementerian Dalam Negeri melarang penggunaan kalimah 'Allah' dalam Bible versi Bahasa Melayu. Selain itu, dia juga mengundang kontroversi apabila membuat komen berkenaan raja-raja Melayu dengan berkata Sultan tidak boleh menjadi ketua agama.

Antara isu lain lagi ialah mengenai kes seorang aktivis mahasiswa, Adam Adli Abdul Halim yang juga telah ditahan di bawah Akta Hasutan berpunca daripada ucapannya yang berbaur hasutan di majlis anjuran Suara Anak Muda Malaysia (SAMM). Dia juga salah seorang pelajar Universiti Perguruan Sultan Idris (UPSI) telah dikenakan penggantungan selama tiga semester kerana telah memburukkan nama universiti itu dan mengganggu ketenteraman dan keselamatan di tempat awam.

Hal ini dapat dilihat bahawa kebanyakkan masyarakat menjadi terlalu berani untuk menyuarakan hak kebebasan bersuara mereka tanpa mempedulikan undang-undang negara yang sedia ada. Mengenai isu Adam Adli, tidak salah untuknya berpolitik tetapi yang salahnya adalah tidak wajar baginya sebagai seorang pelajar bercampur tangan di dalam hal politik dan dia sepatutnya menghormati pemimpin walaupun pegangan politik yang berbeza. Antara isu lain yang berkaitan dengan kebebasan bersuara dan Akta Hasutan ialah Tragedi Rusuhan Kaum 13 Mei 1969 yang meragut ratusan nyawa dan juga demonstrasi haram seperti Bersih.

Secara konklusinya, hak kebebasan bersuara telah diberikan secara mutlak kepada rakyat Malaysia namun dengan penggubalan Akta Hasutan 1948 ini, ianya telah membuatkan terdapat beberapa halangan untuk seseorang itu meluahkan segala yang terpendam di fikiran mereka. Mereka tidak boleh sesuka hati bersuara sesuatu kerana dikhuatiri berbaur seperti hasutan mahupun fitnah. Walhal, sekatan ini adalah penting dan wajar untuk memastikan keamanan dan kesejahteraan negara. Walaupun dalam masa yang sama terdapat segelintir masyarakat yang berharap agar Akta Hasutan 1948 ini dimansuhkan supaya mereka bebas untuk menyuarakan pendapat mereka tanpa adanya halangan. Walau bagaimanapun, keselamatan dan kestabilan negara ini perlu dikekalkan. Demokrasi tidak bermakna jika negara menjadi huru-hara selepas pemansuhannya Akta Hasutan. Bak kata pepatah, menyesal di kemudian hari sudah tiada gunanya.